Học ngành y phải đánh đổi rất nhiều thứ: thời gian - tuổi trẻ, tiền bạc, cơ hội. Đánh đổi nhiều vậy nhưng chẳng nhận được bao nhiêu. Với bất kỳ ai đã - đang theo con đường y khoa đều hiểu rằng đó là một con đường vô cùng gian nan - vất vả. Vất vả là vậy nhưng liệu người ngoài cuộc (hay còn gọi là những người bệnh) có hiểu thông cảm và chia sẻ không? Còn phụ thuộc vào độ hên - xui.

Đầu tuyển vào thì cực kỳ gắt gao, khi vào rồi thì 6 năm "mài thủng đít quần", không có một chút thời gian để giao lưu gặp gỡ bạn bè, và gia đình khó khăn thì khó có thể hoàn thành khóa học đúng thời hạn vì phải cày làm thêm (chỉ trừ những trường hợp quá xuất chúng mà trường hợp này thì cực kỳ hiếm nó giống như một căn bệnh lạ vậy đó). Rồi vô năm hai thì đã bắt đầu tiếp xúc với xác chết và bắt đầu những buổi sáng đi lâm sàng - chiều học lý thuyết rồi thứ bảy, chủ nhật phải trực trong bệnh viện.

Thi vào và học thì cực trăm bề như vậy nhưng ngày ra trường chưa chắc đã xin được việc. Nếu làm ở tuyến quận hay phòng khám nhỏ lẻ thì biết bao giờ mới lên được tay nghề (kiến thức + kinh nghiệm + kỹ năng), còn nếu làm ở những bệnh viện lớn thì phải có được mối quan hệ + tiền... mà ngành y là một ngành đòi hỏi sự cống hiến lâu dài thì mới có cơ hội kiếm được tiền để có thể lo được cho vợ con. Bởi vậy, nên trước đây có rất nhiều bác sĩ phải bỏ nghề để chạy theo một ngành rất ư là thời thượng, có thể kiếm được tiền tức thời đó chính là "trình dược viên". Với tấm bằng bác sĩ trên tay mà không được gọt dũa, không được đào tạo thực tế thường xuyên thì sau một thời gian thì coi như cái bằng đó nó xuống từ từ thành y sĩ - rồi nó lại dốc không phanh cho đến y tá. Rồi coi như đi đứt cái bằng, đi đứt chất xám, tiền bạc của gia đình - của nhà nước.

Cực khổ là vậy chớ ngành y chỉ có đúng một ngày được xã hội, báo chí vinh danh. Mà đâu biết được trong quá trình cống hiến phải đối mặt với biết bao nhiêu cực khổ, áp lực, sự hy sinh, sự đánh đổi... có rất nhiều từ bao nhiêu mà không thể đếm xuể. Áp lực từ cấp trên truyền xuống, từ bệnh nhân truyền lên, từ gia đình (ba mẹ - vợ - chồng - người yêu - con cái ), rồi từ đạo đức nghề nghiệp... cho đến giới báo chí khi thiếu bài nếu có cơ hội là nhào vô dằn vặt, cấu xé, trách móc theo hướng một chiều. Rồi từ một xã hội rất "đoàn kết" với nhau theo trào lưu thấy người ta trách mình cũng trách, thấy người ta chê mình cũng nhào vô nói đại, thấy người ta... mà không cần biết lý do. Nó giống như là nhà báo dẫn người đọc đi đâu thì sẽ theo đó, mà không chịu phân tích để có một cái nhìn công tâm hơn.

Ngành y là một ngành thường xuyên không có được giấc ngủ ngon, được bữa cơm đầm ấm bên gia đình, và nhận được rất nhiều sự rủi ro trong nghề nghiệp, cả những chất thải kinh khủng nhất mà người bệnh mang lại. Bạn kể rằng, vừa xong ca trực về nhà, tắm xong ngồi vào bàn ăn, vừa bưng chén cơm thì điện thoại từ bệnh viện phải lên gấp để thực hiện ca mổ, trong quá trình mổ bệnh nhân bị thủng ruột già thì phân văng tung tóe đầy người... Rồi anh kể, làm ở một bệnh viện hàng đầu ở Hà Nội nhưng vì ca này không thể chữa được dẫn đến bệnh nhân tử vong, anh không chỉ bị ám ảnh vì thất bại mà còn bởi sự soi mói của người nhà bệnh nhân, dư luận xã hội, từ những đồng nghiệp lẫn nhau. Và anh quyết định ra đi, từ bỏ nghiệp bác sĩ về quê làm vườn.

Ngành y không như những ngành kinh tế, thương mại... bác sĩ phải dành rất nhiều thời gian cho bệnh viện, cho việc học tập kiến thức y khoa không ngừng, nói chung là sáng mở mắt ra là thấy bệnh viện, chiều nhắm mắt lại là thấy bệnh nhân. Bởi vậy không còn một chút thời gian cho bản thân, cho những mối quan hệ, cho những buổi giao lưu... suốt ngày bệnh dồn dập, không như ở Tây mỗi một buổi sáng chỉ khám đươc khoảng từ 10 - 20 người, còn ta thì nội buổi sáng khám không thôi thì lên cả 100 bệnh nhân. Bởi vậy bác sĩ ở ta hầu như đều thiếu kỹ năng giao tiếp sao cho trau chuốt, nói sao cho không mất lòng một ai. Mà bác sĩ dành nhiều thời gian cho việc học cách khéo mồm - khéo miệng thì lại không có thời gian cho việc tu bổ kiến thức bệnh học... Bởi vậy rất là nghịch lý.

Đời bác sĩ dành nhiều thời gian cho gia đình thì có lỗi với nhân loại. Mà dành nhiều thời gian cho nhân loại thì lại có lỗi với gia đình. Tóm lại, sao cũng có tội. Ngày 27/2 chúc những người bạn, người anh, người chị,…. cân bằng được cuộc sống, được nhiều sức khỏe để mãi chiến đấu, nhận được nhiều lời cảm ơn từ bệnh nhân khi bệnh nhân đã ra viện một tháng hay nhiều tháng hay một năm, nhiều năm. Đó là những lời cảm ơn trân trọng và chân thành nhất. Đó cũng chính là niềm vui nhất - là động lực lớn nhất để có thể tiếp tục làm việc, cống hiến và học tập. Và thấy đời bỗng vui khi sống hết mình cho cái nghiệp mà đã theo đuổi.